Nhiều bất cập trong quá trình đô thị hóa

Những năm qua, cùng với sự phát triển mạnh mẽ về KTXH, TPHCM đã có bước đột phá trong công tác quy hoạch đô thị với những công trình giao thông, kiến trúc hiện đại.

Nhiều công trình đô thị quy mô lớn như: Nam Sài Gòn, các cao ốc khu trung tâm, công trình cải tạo lưu vực Nhiêu Lộc-Thị Nghè, đại lộ Đông Tây, khu công nghiệp Tân Tạo, khu đô thị Thủ Thiêm, các cây cầu vượt sông Sài Gòn… đã tác động tích cực, đưa TPHCM vào hàng đất nền chợ bến cát 2 năng động bậc nhất tại khu vực Đông Nam Á.

Tuy nhiên, sự phát triển quá “nóng” về xây dựng cũng đã để lại cho TP một số hệ lụy, phá vỡ quy hoạch chung và cảnh quan đô thị như: Tình trạng ngập lụt đang ngày càng nghiêm trọng; ùn tắc giao thông, mặc dù đã được cải thiện nhưng vẫn thường xảy ra; vấn đề nước sạch chưa thực sự đáp ứng nhu cầu sản xuất và sinh hoạt của người dân… Đặc biệt, tình trạng xây dựng tự phát ở các quận, huyện ngoại thành TPHCM vẫn đang là vấn đề nhức nhối.

Theo nhận định của các nhà chuyên môn, hiện nay, TPHCM đang phải đối mặt với các vấn đề liên quan đến quản lý đô thị mang đặc điểm “vùng đại đô thị” với quy mô 10-20 triệu dân. Đây cũng là vấn đề tất yếu của quá trình đô thị hóa ở nhiều quốc gia đang phát triển.

Với nguồn lực kinh tế có hạn, người dân sẽ lựa chọn những khu vực có chi phí đất, xây dựng dự án golden center city
rẻ hơn để an cư lập nghiệp, dẫn đến việc hình thành các khu dân cư tự phát, ảnh hưởng không tốt đến việc xây dựng và phát triển đô thị.

Cụ thể, ở những khu vực này, Nhà nước chỉ thực hiện quy hoạch ở mức tối thiểu như làm đường, làm hệ thống cống cấp, thoát nước, hệ thống phòng cháy, chữa cháy… để đảm bảo môi trường sống cơ bản cho người dân. Các chỉ tiêu quy hoạch khác như công viên, cây xanh và các tiện ích công cộng khác tạm gác lại.

Như vậy, giá đất ở các khu vực này sẽ rẻ và phù hợp hơn với khả năng chi trả của người lao động. Những khu vực này có thể coi là khu vực tự phát, nhưng Nhà nước có kiểm soát một phần.

Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, cách xử lý vấn đề như trên không những hạn chế được tình trạng phát triển đô thị không đúng quy hoạch, mà còn đáp ứng nhu cầu đất mặt tiền chợ thị xã bến cát giá rẻ trước mắt cho người lao động nhập cư nói riêng và người lao động có thu nhập thấp ở TPHCM nói chung, bên cạnh những loại hình nhà ở giá rẻ khác như nhà ở xã hội…, qua đó từng bước nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.